Strona redakcyjna
R E V I E W O F G E O P H Y S I C S
Quarterly journal published by
the Polish Society of Geophysics
and Committee of Geophysics Polish Academy of Science
R A D A R E D A K C Y J N A
Kazimierz A d am o w s k i, University of Ottawa, Kanada
Wojciech G r a b o w s k i, National Center for Atmospheric Research, Boulder, Colorado, USA
Marek G r a d (przewodniczący), Uniwersytet Warszawski, Polska
Jerzy J a w o r s k i, emeryt, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej―PIB
Andrzej K i j k o, University of Pretoria, Republika Południowej Afryki
Witold F. K r a j e w s k i, University of Iowa, USA
Jacek M a j o r o w c z, University of Alberta, Edmonton, Kanada
Mieczysław O s t o j s k i, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej―PIB
Maciej S a d o w s k i, Instytut Ochrony Środowiska
K O M I T E T R E D A K C Y J N Y
Zdzisław M i k u l s k i (honorowy redaktor naczelny),
Ewa B o g d a n o w i c z (redaktor naczelny i statystyczny),
Zbigniew Czechowski (zastępca redaktora naczelnego),
Janusz B o r k o w s k i, Marek G r a d, Janina Tr e p i ń s k a (redaktorzy działowi),
Urszula K o s s o w s k a - C e z a k (sekretarz naukowy, redaktor językowy)
HONOROWI CZŁONKOWIE RADY REDAKCYJNEJ
Czesław D r u e t , Krzysztof H a m a n, Zdzisław M i k u l s k i ,
Janusz Pa s z y ń s k i, Roman T e i s s e y r e
ADRES REDAKCJI
Uniwersytet Warszawski – Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa
e-mail: mosowiec@uw.edu.pl
tel. 793 909 392 (redaktor naczelny)
tel. 2255 20 649 (sekretarz redakcji)
Polskie Towarzystwo Geofizyczne
ul. Podleśna 61, pok. 703 (IMGW), 01-673 Warszawa
www.ptgeof.imgw.pl
Publikowane artykułysą opiniowane przez niezależnych recenzentów
Recenzenci artykułów w ostatnich 2 numerach:
Zuzanna Bielec-Bąkowska, Krzysztof Błażejczyk, Ewa Bogdanowicz, Jerzy Boryczka, Alfred Dubicki,
Jan Degirmendžić, Jerzy Jaworski, Urszula Kossowska-Cezak, Krzysztof Kożuchowski, Halina Lorenc,
Andrzej A. Marsz, Krzysztof Migała, Tadeusz Niedźwiedź, Janina Trepińska, Robert Twardosz,
Joanna Wibig
Równolegle z wersją papierową (referencyjną) Redakcja udostępnia wersję elektroniczną
czasopisma w postaci pliku .pdf. Spisy treści oraz streszczenia artykułów z dotychczasowych
numerów kwartalnika znajdują się na wyżej podanej stronie internetowej.
Projekt okładki i opracowanie graficzne tytułów działów:
Andrzej P i l i c h
1. Stałe
wydawanie czasopisma Przegląd Geofizyczny
w wersji internetowej
2. Zabezpieczenie oryginalności artykułów naukowych
publikowanych w czasopiśmie Przegląd Geofizyczny
finansowane w ramach umowy 598/P-DUN/2016 ze środków
Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych
na działalność upowszechniającą naukę.
ORYGINALNE PRACE I PRZYCZYNKI - PAPERS AND CONTRIBUTIONS
1.
AKTYWNOŚĆ NIŻÓW ŚRÓDZIEMNOMORSKICH NAD POLSKĄ A CYRKULACJA W GÓRNEJ I ŚRODKOWEJ TROPOSFERZE
ACTIVITY OF MEDITERRANEAN LOWS OVER POLAND VERSUS UPPER AND MIDDLE TROPOSPHERIC CIRCULATION
Jan DEGIRMENDŽIĆ - Katedra Geografii Fizycznej UŁ,
Krzysztof M. KOŻUCHOWSKI - Instytut Nauk Leśnych, Filia UŁ w Tomaszowie Mazowieckim
Streszczenie
Przedmiotem opracowania jest zbiór 351 niżów, które w latach 1958-2008 przemieściły się znad basenu Morza Śródziemnego nad obszar Europy Środkowo-Wschodniej. Wyróżniono 4 klasy trajektorii tych niżów: 46% z nich przemieszczało się szlakiem z południa przez obszar Polski (szlak centralny, C), 22% − szlakiem wschodnim (E), biegnącym na wschód od granic kraju, 10% − szlakiem zachodnim (W) przez Niemcy, a 22% niżów przemieszczało się w kierunku wschodnim przez kraje leżące na południe od Polski (szlak południowy, S). Ponad 2/3 niżów śródziemnomorskich wystąpiło w czasie panowania południkowego makrotypu E cyrkulacji środkowo-troposferycznej (wg klasyfikacji Vangengeima-Girsa).
W latach 1958-2008 częstość niżów śródziemnomorskich wykazywała istotną tendencję malejącą: roczna liczba niżów zmniejszyła się o 3,7 w ciągu 51 lat, tj o ½ średniej wartości wieloletniej (tab. 3). Stwierdzony trend zniżkowy niżów MEC jest zbieżny z oceną zmian częstości niżów przekraczających z południa na północ równoleżnik 52º N między 20 i 35ºE, ustaloną przez Seppa (2005, tab. 1). W okresie 1958-2008 spadła także znacząco liczba dni występowania makrotypu cyrkulacji E (spadek o 1/3 w ciągu 51 lat, tab. 3, rys. 4). Opady związane z działalnością niżów śródziemnomorskich zmalały w Polsce o 40% (tab. 3, rys. 5), zmniejszyła się także średnia zawartość wody opadowej w atmosferze nad Polską (tab. 3, rys. 6).
Występowanie oraz trajektoria niżów śródziemnomorskich są związane z wyraźnie zaznaczającą się zatoką w polu izohips i długą falą cyrkulacji górnotroposferycznej na powierzchni izobarycznej 300 hPa nad środkową i zachodnią Europą. W południowej części tej zatoki, nieco na wschód od jej osi, występują maksima prędkości podzwrotnikowego prądu strumieniowego (rys. 7). We wschodnim skrzydle fali górnotroposferycznej rozwija się silna dywergencja, sprzyjająca aktywności niżów śródziemnomorskich, szczególnie na wschodnim torze ich wędrówki. Po zachodniej stronie fali powstaje konwergencja (rys. 8).
Cyrkulacja górnotroposferyczna, także zgodnie z opiniami innych autorów (Ulbrich i in., 2003), jest głównym czynnikiem wpływającym na frekwencję i aktywność niżów śródziemnomorskich przemieszczających się nad Europą Środkowo-Wschodnią. Niże te stanowią potencjalne źródło ekstremalnie wysokich opadów oraz powodzi w Polsce i w krajach sąsiednich. Stwierdzono, że w analizowanym okresie częstość niżów śródziemnomorskich w Europie Środkowo-Wschodniej charakteryzowała się tendencją malejącą.
Słowa kluczowe
Niże śródziemnomorskie, tor niżów Vb, formy cyrkulacji wg Vangengeima- -Girsa, cyrkulacja górnotroposferyczna, trendy zmian wieloletnich
Cytowanie
Degirmendžić J., Kożuchowski K.M., 2016, Aktywność niżów śródziemnomorskich nad Polską a cyrkulacja w górnej i środkowej troposferze. Przegląd Geofizyczny, z. 1-2, 3-30
Summary
351 cyclones that migrated from the Mediterranean Sea basin over the area of Central and Eastern Europe in the period 1958-2008 constitute the subject of the study. Those systems were grouped into 4 classes depending on their trajectories: 46% of them traveled meridionally crossing the territory of Poland (central track, C), 22% moved along the eastern route (E), east of the borders of the country, 10% migrated along the western track (W), across Germany and 22% of lows traveled eastward along trajectories situated south of Poland (southern route, S). More than 2/3 of the Mediterranean lows occurred during the presence of E meridional macro-circulation form in the middle troposphere (according to Vangengeim-Girs classification).
The number of Mediterranean lows showed a significant downward trend in the period 1958-
2008: the annual number of cyclones decreased by 3.7 within 51 years, i.e. approximately ½ of the long-term average (tab. 3). The observed downward trend of MECs is in accordance with Sepp's (2005) assessment concerning changes in frequency of lows crossing the 52ºN parallel between 20 and 35ºE on their way to the north (tab. 1). Number of days with E macro-circulation type also declined significantly in the period 1958-2008 (a decrease of 3.1 in 51 years, Tab. 3, Fig. 4). Precipitation associated with the activity of Mediterranean lows decreased in Poland by 40% (Table 3, Fig. 5). The average content of the precipitable water in the atmosphere over Poland also reduced (Tab. 3, Fig. 6).
Location and trajectory of Mediterranean cyclones are associated with distinct trough and long wave developed at 300 hPa isobaric surface over central and western Europe. Jet streak is embedded in the subtropical jet stream in the southern part of that trough, just east of its axis (Fig. 7). In the eastern branch of the trough a strong divergence is present, enhancing the activity of Mediterranean cyclones, particularly those traveling along the eastern track (~Vb cyclones). Convergence is dominant in the western branch of the trough (Fig. 8).
Upper-tropospheric circulation, as also other authors claim (e.g. Ulbrich et al., 2003), constitutes a major factor affecting frequency and activity of Mediterranean lows traveling through Central and Eastern Europe. These systems create favorable conditions for the formation of extremely high rainfall and floods in Poland and neighboring countries. It is found that the number of Mediterranean lows in Central and Eastern Europe declined in the analyzed period.
Keywords
Mediterranean lows, Vb cyclones track, Vangengeim-Girs macro-circulation forms, uppertropospheric circulation, long-term trends
Quotation
Degirmendžić J., Kożuchowski K.M., 2016, Activity of Mediterranean Lows over Poland versus upper and middle tropospheric circulation (in polish), Review of Geophysics, z. 1-2, 3-30
2.
ZMIENNOŚĆ KIERUNKU I PRĘDKOŚCI WIATRU NAD NW SPITSBERGENEM W OKRESIE 1901–2010 Z UŻYCIEM REANALIZ ERA-20C
VARIABILITY OF WIND SPEED AND DIRECTION OVER THE NW SPITSBERGEN IN THE PERIOD 1901-2010 USING ERA-20C REANALISES
Tomasz STRZYŻEWSKI - Katedra Meteorologii i Klimatologii UMK,
Patrycja ULANDOWSKA-MONARCHA - Katedra Meteorologii i Klimatologii UMK
Streszczenie
Celem opracowania jest poznanie warunków anemologicznych w okresie 1901-2010 w rejonie północno-zachodniego Spitsbergenu. W tym celu posłużono się reanalizami ERA-20C. Uzyskane wyniki porównano z przebiegiem temperatury powietrza w tym rejonie. Nad obszarem NW Spitsbergenu przeważają kierunki wiatru NNE i NE (w sumie 21,9%). Najrzadziej występuje wiatr z kierunków zachodnich (W, WNW, NW, WSW, łącznie 9,7%). Można również zaobserwować, wyraźnie różniącą się strukturę częstości kierunków wiatru w porach roku. Średnia prędkość wiatru według reanaliz w latach 1901-2010 w przyjętym punkcie węzłowym wyniosła 5,6 ms-1. Prędkość wiatru w tym okresie wykazała znaczną zmienność z roku na rok. Stwierdzono przy tym istotny statystycznie (na poziomie 0,05) rosnący trend prędkości wiatru, wynoszący 0,5 ms-1 /100 lat.
Słowa kluczowe
reanalizy, prędkość wiatru, kierunek wiatru, Spitsbergen
Cytowanie
Strzyżewski T., Ulandowska-Monarcha P., 2016, Zmienność kierunku i prędkości wiatru nad NW Spitsbergenem w okresie 1901-2010 z użyciem reanaliz ERA-20C. Przegląd Geofizyczny, z. 1-2, 31-44
Summary
The aim of the study was to know the wind conditions in the period 1901-2010 over the north-
-western Spitsbergen. For this purpose they are used ERA-20C reanalises. The results were compared with the course of air temperature in this region. Over the area of NW Spitsbergen predominate wind direction NNE and NE (total of 21.9%). The least frequent wind direction is from the west (W, WNW, NW, WSW, a total of 9.7%). Observed also differing structure of the frequency of wind direction, depending on the season. The average wind speed in the years 1901-2010 in the was 5.6 ms-1. Wind speed during this period showed considerable variability from year to year. It has been found that a statistically significant (at the 0.05 level) growing trend of wind speed (0.5 ms-1/100 years).
Keywords
reanalises, wind speed, wind directions, Spitsbergen, Svalbard
Quotation
Strzyżewski T., Ulandowska-Monarcha P., 2016, Variability of wind speed and direction over the NW Spitsbergen in the period 1901-2010 using ERA-20C reanalises (in polish), Review of Geophysics, z. 1-2, 31-44
3.
NIEZWYKLE ZIMNE MIESIĄCE ZIMOWE W EUROPIE (1951-2010)
EXCEPTIONALLY COLD WINTER MONTHS IN EUROPE (1951-2010)
Urszula KOSSOWSKA-CEZAK - Zakład Klimatologii UW,
Sebastian PEŁECH - Zakład Klimatologii UJ,
Robert TWARDOSZ - Zakład Klimatologii UJ
Streszczenie
W pracy podjęto się charakterystyki częstości, czasu wystąpienia i zasięgu przestrzennego niezwykle zimnych miesięcy zimowych w Europie. Podstawę badań stanowiły wartości średniej miesięcznej temperatury powietrza z 60 stacji meteorologicznych od połowy XX wieku do 2010 roku. Za niezwykle zimne miesiące zimowe (NZM) uznano te, w których średnia temperatura powietrza na danej stacji różni się od odpowiedniej średniej wieloletniej (1951-2010) przynajmniej o 2 odchylenia standardowe.
W rozpatrywanym 60-leciu największą częstością NZM wyróżniły się 2 pierwsze 10-lecia – odpowiednio 16 i 17 NZM, najmniej (7) ich było w ostatnim 10-leciu 1991-2000, a od początku XXI wieku ponownie zaczęła nieznacznie wzrastać ich częstość i zasięg.
Poszczególne NZM obejmowały obszary różnej wielkości. Najrzadziej zdarzały się w południowo-
-zachodniej części Europy (jeden NZM). Względnie rzadko występowały NZM na obszarze Wysp Brytyjskich oraz krańcach południowo-wschodnich Europy, po ok. 5 NZM w 60-leciu. Na pozostałym obszarze Europy wystąpiło po 7-9 NZM, przy czym największą ich częstością wyróżnił się obszar od Półwyspu Skandynawskiego, przez środek Europy po Bałkany. Na wschodnich krańcach Europy NZM były też względnie częste, ale żaden z nich nie objął całego obszaru, lecz tylko większą lub mniejszą jego część południową albo północną. NZM o największym zasięgu był NZM luty 1956, który wystąpił na 36 z 60 stacji. Objął on całą południową Europę i pas środkowy kontynentu od Atlantyku do Uralu. Podczas tego NZM największa anomalia temperatury wystąpiła w Astrachaniu -14°C i była największą w całym rozpatrywanym materiale. Do miesięcy niezwykle zimnych o dużym zasięgu przestrzennym, obejmującym przynajmniej jedną trzecią liczby stacji (ponad 20 stacji) należały także: luty 1954, styczeń 1963 i 1987.
Słowa kluczowe
anomalia temperatury, miesiące zimowe, Europa
Cytowanie
Kossowska-Cezak U., Pełch R., Twardosz R., 2016, Niezwykle zimne miesiące zimowe w Europie (1951-2010).Przegląd Geofizyczny, z. 1-2, 45-72
Summary
Europe's climate is characterised by the occurrence of deep short-lasting drops in air temperature, which are reflected in anomalously low monthly average temperatures. This study has been undertaken in order to determine the frequency, timing and spatial extent of exceptionally cold winter months at 60 weather stations across Europe. The study was based on monthly average air temperatures recorded by 60 stations between the mid-20th century and 2010. Exceptionally cold winter months (ECMs) are considered to occur when the average air temperature at a given station differs from the respective multi-annual average (1951-2010) by at least 2 standard deviations.
It was found that such ECMs are quite frequent in Europe: during the 180 winter months of the six decades of 1951-2010, 67 ECMs occurred at 387 stations, which means that each ECM covered an area with 6 stations on average.
In the six decades under study, the highest frequency of ECMs was seen in the first 2 decades – 16 and 17 ECMs respectively, and the lowest (7) in the last decade of the 20th century.
The individual ECMs extended over areas of various sizes. Their frequency was the lowest in south-west Europe (one ECM), where, behind the barrier of the Alps and the Pyrenees, advection of cold air masses from the north is less frequent. ECMs were relatively rare in the area of the British Isles and the southern and eastern ends of Europe which saw 5 ECMs each in the 60-year period and where such months were not recorded by all the stations.
The number of ECMs in the rest of Europe ranged between 7 and 9 with the highest frequency recorded by the area stretching from the Scandinavian Peninsula, across the centre of Europe, to the Balkans. ECMs were also relatively frequent in the easternmost parts of Europe, but none of them covered the entire area, only its bigger or smaller southern or northern parts. In the latter, the monthly average temperatures at many spots dropped below -25°C with temperature anomalies exceeding -10°C, and even -13°C.
The ECM of February 1956 had the greatest extent of all comprising 36 out of the 60 stations. It covered the entire south of Europe and stretched across the central part of the continent from the Atlantic to the Ural Mountains. During that ECM, the largest temperature anomaly of -14°C was recorded in Astrakhan which was the largest in the entire period under study. Other exceptionally cold months with a large spatial extent, covering at least one third of the stations (over 20), were February 1954, January 1963 and January 1987.
Keywords
temperature anomaly, winter months, Europe
Quotation
Kossowska-Cezak U., Pełch R., Twardosz R., 2016, Exceptionally cold winter months in Europe (1951-2010) (in polish), Review of Geophysics, z. 1-2, 45-72
KOMUNIKATY NAUKOWE - SHORT REPORTS
4.
WARUNKI METEOROLOGICZNE NA RÓWNINIE KAFFIØYRA (NW SPITSBERGEN) W SEZONACH LETNICH W OKRESIE 2012-2014
METEOROLOGICAL CONDITIONS ON THE KAFFIØYRA PLAIN (NW SPITSBERGEN) IN SUMMER SEASONS IN THE PERIOD 2012-2014
Rajmund PRZYBYLAK - Katedra Meteorologii i Klimatologii UMK,
Patrycja ULANDOWSKA-MONARCHA - Katedra Meteorologii i Klimatologii UMK,
Andrzej ARAŹNY - Katedra Meteorologii i Klimatologii UMK
Streszczenie
W artykule przedstawiono charakterystykę warunków meteorologicznych w północnej części Kaffiøyry (NW Spitsbergen, rys. 1) w sezonach letnich (21 VII – 31 VIII) w okresie 2012-2014 (tab. 1, rys. 2-9). Pomiary i obserwacje meteorologiczne prowadzono w ogródku meteorologicznym zlokalizowanym w pobliżu stacji polarnej UMK na morenie czołowo-bocznej Lodowca Aavatsmarka (φ=78°4’N, λ=11°51’E, h=11,5 m n.p.m.). Wykonywano je 4 razy na dobę, w terminach 00, 06, 12, 18 UTC (01, 07, 13, 19 LMT). W artykule uzyskane wyniki porównano z wieloletnimi wartościami większości elementów meteorologicznych obliczonymi z kilkudziesięciu sezonów letnich, w których zorganizowano Toruńskie Wyprawy Polarne w okresie 1975-2014 (tab. 1).
W sezonach letnich 2012-2014 stwierdzono większą prędkość wiatru (5,3 m·s-1 w stosunku do 4,6 m·s-1 w wieloleciu 1975-2014). Przyczyniła się do tego przede wszystkim zwiększona jego prędkość w sezonie letnim 2012 r. (6,1 m·s-1). Świadczy to o wzroście działalności cyklonalnej na obszarze Spitsbergenu. Oprócz wiatru znaczącym zmianom podległy także wszystkie parametry temperatury powietrza (tab. 1). W największym stopniu wzrosła temperatura maksymalna (o 0,8oC), a w najmniejszym minimalna (tylko o 0.4oC). Warto też odnotować znaczny wzrost średniej dobowej amplitudy temperatury powietrza, o 0,5oC. Ociepleniu klimatu w rejonie Kaffiøyry towarzyszy także znaczny wzrost opadów, który w latach 2012-2014 wyniósł nieznacznie powyżej 150% ich wielkości z lat 1975-2014. (tab. 1). Pozostałe elementy wymawiane w artykule nie wykazały większych zmian w porównaniu do danych wieloletnich.
Słowa kluczowe
Arktyka, Spitsbergen, Kaffiøyra, warunki meteorologiczne, zmiany sezonowe
Cytowanie
Przybylak R., Ulandowska-Monarcha P., Araźny A., 2016, Warunki meteorologiczne na Równinie Kaffiøyra (NW Spitsbergen) w sezonach letnich w okresie 2012-2014. Przegląd Geofizyczny, z. 1-2, 73-92
Summary
This article provides the characteristics of meteorological conditions in the north of Kaffiøyra (NW Spitsbergen, Fig. 1) in the summer seasons (21 July – 31 August) of 2012-2014 (Table 1, Figs 2-9). The observations and measurements were carried out at a meteorological site located near the NCU Polar Station on the terminal-lateral moraine of the Aavatsmark Glacier (φ=78°4’N, λ=11°51’E, h=11.5 m a.s.l.). The measurements were taken four times per day at 00:00, 06:00, 12:00 and 18:00 UTC (01:00, 07:00, 13:00 and 19:00 LMT). In this article, the obtained results are compared with multi-annual values of most meteorological elements obtained from a few dozen summer seasons, during which Toruń Polar Expeditions were organised in the years 1975-2014 (Table 1).
In the summer seasons of 2012-2014, the observed wind speed was greater than in the years 1975-2014 (5.3 m·s-1 vs. 4.6 m·s-1, respectively). This was mainly due to its increased speed in the summer of 2012 (6.1 m·s-1) and it is also an indication of intensified cyclonic activity in the area of Spitsbergen at the time. Besides the wind, all other parameters of air temperature were also subject to considerable changes (Table 1). The maximum temperature of air increased the most (by 0.8oC), whereas the change in minimum temperature was the smallest (only by 0.4oC). A substantial increase in the mean diurnal amplitude of air temperature by 0.5oC is also noteworthy. The warming of the climate of Kaffiøyra is accompanied by greater precipitation, which in the years 2012-2014 slightly exceeded 150% of its respective amount for 1975-2014 (Table 1). The other meteorological elements analysed in this article do not show any major changes as compared with the long-term data.
Keywords
Arctic, Spitsbergen, Kaffiøyra, meteorological conditions, seasonal changes
Quotation
Przybylak R., Ulandowska-Monarcha P., Araźny A., 2016, Meteorological conditions on the Kaffiøyra Plain (NW Spitsbergen) in summer seasons in the period 2012-2014. (in polish), Review of Geophysics, z. 1-2, 73-92
5.
PRÓBA OKREŚLENIA SEZONOWOŚCI WYSTĘPOWANIA OBJAWÓW PSYCHOFIZYCZNYCH WŚRÓD MIESZKAŃCÓW WARSZAWY NA PODSTAWIE JEDNOROCZNEGO BADANIA ANKIETOWEGO
AN ATTEMPT TO DEFINE SEASONALITY OF PSYCHOPHYSICAL SYMPTOMS OCCURRENCE AMONG THE INHABITANTS OF WARSAW ON THE BASIS OF ONE-YEAR SURVEY
Grzegorz KALIŃSKI - Zakład Klimatologii UW
Streszczenie
Celem badania było ukazanie wpływu pogody na samopoczucie grupy warszawiaków w ciągu roku. Badanie przeprowadzone w Warszawie trwało od 17 kwietnia 2012 do 22 lutego 2013. W badaniu
wzięło udział 13 ochotników w wieku od 23 do 83 lat.
W ciągu roku przeważały dolegliwości fizyczne (54%), nad psychicznymi (46%). W seriach pomiarowych zaliczanych do ciepłej połowy roku ochotnicy częściej odczuwali objawy fizyczne, natomiast w seriach z chłodnego półrocza – psychiczne. W ciągu roku u badanej grupy osób przeważały objawy fizyczne (54,1%) nad psychicznymi. Podczas eksperymentu najczęściej występującymi objawami były ból głowy (15,2% wszystkich objawów), rozdrażnienie (10,9%), zniechęcenie (10,5%), wyczerpanie (8,9%), dyskomfort (7,4%) i bóle gośćcowe (7,3%). Najrzadziej występowały dolegliwości gastryczne (0,8%), podekscytowanie (1,2%) i bezsenność (1,4%).
W celu określenia intensywności oddziaływania warunków pogodowych użyto wskaźnika liczby objawów odczuwanych przez respondentów w dniach badań. Najbardziej meteoropresyjne były dni serii letniej, podczas których każdy respondent odczuwał średnio 3,2 objawu, a także dni serii zimowej (2,7 objawu).
Słowa kluczowe
biometeorologia, meteoropatia, objawy meteoropresyjne, sezonowość, aglomeracja warszawska, Warszawa
Cytowanie
Kaliński G., 2016, Próba określenia sezonowości występowania objawów psychofizycznych wśród mieszkańców Warszawy. Przegląd Geofizyczny, z. 1-2, 93-108
Summary
The main purpose of the study is to show influence of weather changes throughout the year on well-being of human on an example of group of Warsaw inhabitants. Data used in this paper come from scientific research conducted from April 17, 2012 till Feb. 22, 2013. In research were engaged 13 volunteers, of whom 12 declared meteoropathy. Amongst the group there were people at age range 20-40 who were 62% of all, 40-60 – 15% and over 65 – 23%.
The most frequently occurred ailments during the experiment were physical symptoms, (54.1% of the total answers). Psychical symptoms were 45,9%.
The most frequently occurred symptoms during the year were headache (15,2% of total answers), distraction (10,9%), discouragement (10,5%), exhaustion (8,9%), discomfort (7,4%) and muscles and joints pain (7,3%). The most rarely occurred symptoms were gastric ailments (0,8%), arousal (1,2%) and insomia (1,4%).
To show intensity of weather conditions, there was used index of number of symptoms felt by single statistical volunteer during the average day of experiment in each trials. The most intensive influence on well-being of Warsaw inhabitants had summer with 3,2 symptoms per capita, as well as winter with 2,7 symptoms per capita.
During the warm half of the year there was observed increased number of occurrences of physical symptoms. However, during the cold season there was increased number of occurrences of psychical symptoms.
Keywords
biometeorology, meteoropathology, meteorotropic symptoms, seasonality, Warsaw agglomeration, Warsaw
Quotation
Kaliński G., 2016, An attempt to define seasonality of psychophysical symptoms occurrence among the inhabitants of Warsaw (in polish), Review of Geophysics, z. 1-2, 93-108
SŁOWNICTWO GEOFIZYCZNE - GEOPHYSICAL VOCABULARY
6.
EKSTREMALNE MAKSIMUM CZYLI AROGANCJA IGNORANCJI
EXTREME MAXIMUM OR THE ARROGANCE OF IGNORANCE
Urszula KOSSOWSKA-CEZAK - Polskie Towarzystwo Geofizyczne
Streszczenie
W artykule autorka omawia powszechnie popełniane błędy językowe w tekstach głównie z zakresu klimatologii. Błędy te wynikają z niedokładnej znajomości słów – nie tylko obcego pochodzenia, ale i słów polskich, z braku wrażliwości językowej, a także z nieznajomości gramatyki. Artykuł jest zilustrowany licznymi przykładami zaczerpniętymi z prac naukowych i innych. Autorka zwraca uwagę na konieczność pisania w sposób poprawny i zrozumiały, co jest wyrazem szacunku dla czytelnika i zarazem dbałości o własny wizerunek.
Słowa kluczowe
język polski, ekstremalny, maksymalny, minimalny, personifikacja, archaizmy, błędy stylistyczne i gramatyczne
Cytowanie
Kossowska-Cezak U., 2016, Ekstremalne maksimum czyli arogancja ignorancji. Przegląd Geofizyczny, z. 1-2, 109-115
Summary
The author discusses common language problems encountered in scientific papers written in Polish and focuses specifically on climatology. The problems involve the effects of imprecise usage of terminology, both Polish and foreign, insufficient sensitivity to aspects of language, and of grammatical inadequacies. The paper is illustrated by numerous examples taken from scientific and non-scientific texts. It is advocated that authors should use a correct and lucid written style to convey respect to the reader and to build up their own image.
Keywords
polish language, extreme, maximum, minimum, personification, archaisms, stylistic errors, grammatical errors
Quotation
Kossowska-Cezak U., 2016, Extreme maximum or the arrogance of ignorance (in polish), Review of Geophysics, z. 1-2, 109-115
WSPOMNIENIA POŚMIERTNE - COMMEMORATION
7.
8.
Adam Marian Dziewoński (1936-2016)
Sylwia Tomecka-Suchoń - Polskie Towarzystwo Geofizyczne
9.
Barbara Obrębska-Starklowa (1937-2016)
Janina Trepińska - Polskie Towarzystwo Geofizyczne
10.
Dorota Olearczyk (1962-2016)
Laura Radczuk, Tamara Tokarczyk, Joanna Markowska, Danuta Trojan - Polskie Towarzystwo Geofizyczne
Z ŻYCIA TOWARZYSTWA - FROM THE SOCIETY ACTIVITIES
11.
Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Geofizycznego w 2015 r.
Jerzy Szkutnicki - Polskie Towarzystwo Geofizyczne
12.
Zebranie plenarne Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Geofizycznego (Warszawa, 21 III 2016)
Jolanta Krupa-Marchlewska, Urszula Kossowska-Cezak - Polskie Towarzystwo Geofizyczne